{{ mediaArticle.articleTypeName }}
Een belangrijke rol voor grootschalige batterijen in de energietransitie
Reactie naar aanleiding van het op dinsdag 11 april verschenen rapport van CE Delft “Beleid voor grootschalige batterijen en netcongestie”.
De overgang naar steeds meer wind- en zonne-energie gaat gepaard met grote uitdagingen voor de elektriciteitsvoorziening: korte pieken en dalen tussen vraag en aanbod moeten continue in balans worden gebracht ("balanceringsdiensten"), langere periodes van weinig wind en zon moeten worden overbrugd (“langdurige leveringszekerheid”) en daarbij heeft het net zelf op steeds meer plaatsen te weinig capaciteit om de totale groei in zowel vraag als aanbod bij te houden, wat leidt tot netcongestie aan zowel de vraagkant als aan de aanbodkant.
Batterijen spelen een steeds grotere rol in het in evenwicht brengen van vraag en aanbod: nu nog alleen voor diverse balanceringsdiensten – over een periode van seconden tot 4 uur – maar we voorzien op redelijk korte termijn ook een groeiende rol in het veiligstellen van onze langdurigere leveringszekerheid: Er zijn batterijtechnologieën in een vergevorderd stadium van ontwikkeling die zich richten op het kostenefficiënt opslaan van elektriciteit voor een periode tot 1-2 weken.
Grootschalige Lithium-ion batterijsystemen voor balanceringsdiensten en het effect op netcongestie
CE Delft heeft nu onderzocht wat het effect is van de inzet van specifiek Li-ion batterijen als balanceringsdienst op de grote uitdaging op dit gebied: netcongestie, en dan gericht op de congestie door de afname van elektriciteit. Er is namelijk een ware explosie in aanvragen bij de netbeheerders van projecten waarbij batterijen worden ingezet om te helpen bij het te allen tijde leveren van stroom aan eindgebruikers, of met als belangrijkste doel het commercieel handelen in elektriciteit. Deze batterijen worden nu vaak geplaatst bij bijvoorbeeld bedrijven met een grote vraag naar elektriciteit.
Commercieel is het interessant om deze batterijen op te laden wanneer de stroom relatief goedkoop is: door veel aanbod en/of minder vraag. Bij veel aanbod wordt het net al zwaar belast. Als dit soort grootschalige batterijen, die aan de andere kant van het stroomnet staan dan waar het aanbod is, ook juist dan gaan opladen, wordt het net alleen maar erger belast. Dit vergroot dus de congestie, concludeert CE Delft. CE Delft ziet dan ook geen rol voor Li-ion batterijen om afnamecongestie te verminderen. In het rapport staan concrete aanbevelingen voor beleid om het effect van verergeren van netcongestie door batterijen te voorkomen zodat de batterijen "congestie-neutraal" opereren.
Daarnaast kondigt CE Delft in haar rapport aan dat ze ook het effect gaat onderzoeken van de inzet van batterijen in de buurt van aanbod, dus bij wind- en zonne-parken; dit is dus expliciet nog geen onderdeel van het huidige rapport. CE Delft doet wel al de voorspelling dat ze wel een duidelijk positief effect verwacht te gaan zien op het tegengaan van netcongestie (“aanbodcongestie") door de inzet van batterijen op die locaties; vanuit BCC-NL ondersteunen wij het belang van dit vervolgonderzoek en hebben wij dezelfde positieve verwachting over de uitkomst daarvan.
Innovatie op gebied van bulkbatterijen nodig voor langdurigere leverbetrouwbaarheid
Het BCC-NL stelt dat naast het voorzien in balanceringsdiensten, grootschalige batterijen er ook voor kunnen zorgen dat de langdurigere leveringsbetrouwbaarheid hoog blijft wanneer we een steeds groter deel van onze elektriciteitsbehoefte uit wind- en zonne-energie halen. Het CE Delft rapport bevestigt echter dat Li-ion batterijen te duur zijn voor het opslaan van elektriciteit voor periodes langer dan 4 uur.
Dirk van Asseldonk, themaleider “Batterijsystemen voor een duurzame energievoorziening” van BCC-NL: “Het is ook maatschappelijk en ecologisch niet gewenst om nog meer vraag te creëren naar lithium en andere strategische, vervuilende metalen die gebruikt worden in deze batterijen. Nieuwe technologieën voor grote, circulaire batterijen zoals flowbatterijen en zoutbatterijen hebben een enorme potentie om kosten-efficiënt elektriciteit op te slaan voor een periode van pakweg 8 uur tot zelfs 2 weken.” CE Delft kondigt in haar rapport aan dat ze ook vervolgonderzoek gaat doen naar de mogelijke rollen van dit soort duurzamere bulkbatterijen (“Long Duration Batteries”) in de energietransitie.
Nieuwe technologieën voor grote, circulaire batterijen zoals flowbatterijen en zoutbatterijen hebben een enorme potentie om kosten-efficiënt elektriciteit op te slaan.
Dirk van Asseldonk, themaleider “Batterijsystemen voor een duurzame energievoorziening” van BCC-NL
Nieuwe batterij-technologie biedt grote kansen en een flinke ecologische verbetering
BCC-NL zet zich in om samen met scale-up bedrijven als technologieleverancier, energiebedrijven en de zware industrie als exploitant/gebruiker, en met kennisinstellingen de ontwikkeling van deze nieuwe soort grootschalige batterijen in Nederland te versnellen en te verbreden. Hierbij wordt volledig ingezet op gebruik van duurzame en zeer ruim voorradige materialen voor de opslag van elektriciteit, zoals bijvoorbeeld bromide dat uit zeewater wordt gewonnen of keukenzout.
Er is onlangs in samenwerking met het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat een aanvraag ingediend bij het Nationaal Groeifonds voor ondersteuning van deze initiatieven. Jos Keurentjes, programmadirecteur van het Centre for Energy Innovation van de Universiteit Twente: “Nederland loopt voorop in innovatie op dit terrein: we huisvesten meerdere scale-up bedrijven met kansrijke technologie en hebben een sterke infrastructuur van kennis en kunde bij grote bedrijven en kennisinstellingen. De technologie voor dit soort batterij-systemen is inmiddels voldoende ver om hier grotere proefprojecten mee te gaan realiseren.” Dirk van Asseldonk vult aan: “Als we deze ontwikkelingen nu stevig omarmen en vooruit helpen in hun opschaling, geven we niet alleen de energietransitie binnen Nederland een enorme impuls, maar wordt Nederland ook een internationale koploper op dit gebied. Dit creëert grote kansen voor diverse Nederlandse bedrijven om de energietransitie overal in de wereld verder te stimuleren.”
"Nederland loopt voorop in innovatie op dit terrein: we huisvesten meerdere scale-up bedrijven met kansrijke technologie en hebben een sterke infrastructuur van kennis en kunde bij grote bedrijven en kennisinstellingen. De technologie voor dit soort batterij-systemen is inmiddels voldoende ver om hier grotere proefprojecten mee te gaan realiseren."
Jos Keurentjes, programmadirecteur van het Centre for Energy Innovation van de Universiteit Twente