De meest duurzame scheepsbouwer ter wereld te zijn
Peter Rampen van Damen Shipyards, partner van het Battery Competence Center
Stel je even voor!
Mijn naam is Peter Rampen en ik ben Principal Research Engineer bij Damen Shipyards. In mijn functie hou ik me bezig met elektrificatietechnologieontwikkeling en de beschikbaarheid van batterijtechnologie. We werken daarbij samen met kennisinstellingen, universiteiten en de industrie. Bovendien helpen we verschillende businessunits bij de implementatie van nieuwe batterijtechnieken.
Ik studeerde Electrical Engineering aan de TU Delft, waarna ik bijna twaalf jaar werkte bij een elektrische systeemintegrator in de maritieme sector. Inmiddels zit ik nu zo’n zeven jaar bij Damen. Elektrische schepen hebben me altijd beziggehouden. In de beginjaren werd de energie met dieselmotoren aan boord opgewekt, en was de voortstuwing elektrisch. Inmiddels zien we al veel meer hybride- en volledig elektrische scheepvaart. De elektrificatie van deze sector is dus in volle gang.
Wat doet Damen in de samenwerking met het BCC en hoe ben je erbij betrokken?
Elektrificatie gaat over het gebruik van batterijen. Damen is -als een van de founding partners- vanaf het begin betrokken bij het Battery Competence Center. Samen met de diverse industrieën en kennisinstellingen binnen het BCC, kijken we hoe we schaalvoordeel kunnen behalen en delen we kennis rondom batterijtechnologie. De schepen die we bouwen hebben enorme batterijsystemen aan boord. Door kennis te delen, leren we bijvoorbeeld hoe partijen in de automotive industrie hun batterijmodules inzetten. De eisen voor de scheepvaart zijn dermate specifiek en strikt dat we een researchproject zijn gestart. Daarbij kijken we hoe we de batterijmodules die DAF ontwikkelt, kunnen toepassen op schepen.
De kwetsbaarheid binnen de scheepvaart zit ‘m erin dat een batterij kan gaan branden. Als dat gebeurt bij een wegvoertuig, dan ga je naar de kant van de weg en stap je uit. Op een schip ligt dat anders; een grote brand is catastrofaal als je midden op zee zit. Daarom zijn de eisen terecht strenger. Batterijmodules voor de scheepvaart moeten we beperken in grootte, en als een module in brand staat, mag dat niet propageren naar andere delen. Er zijn dus aanpassingen nodig om batterijsystemen geschikt te maken voor maritieme toepassing.
Damen’s portfolio is heel divers; van kleine werkbootjes tot grote offshore werkschepen. En van kleine passagiersferry’s tot grote passagiersschepen, jachten en marineschepen. We bouwen dus niet alleen zeevaartschepen, maar ook schepen die op en rond de haven varen. Elektrificatie startte in veerboten en nu zie je dat andere scheepstypen ook elektrisch worden. Zo hebben we afgelopen jaar een volledig elektrische sleepboot opgeleverd. Schepen die in en rond de haven varen, zijn extra geschikt voor elektrificatie, omdat zij regelmatig opgeladen kunnen worden. Op grote zeevaartschepen en marineschepen gaan we in de toekomst meer hybride vormen zien. Door het gebruik van battery packs kunnen ze energie tijdelijk opslaan om geruisloos te kunnen varen. Het geeft ook de mogelijkheid om de haven elektrisch in en uit te varen, of om je systeem optimaler te gebruiken.
Op welke manier draagt Damen bij aan het oplossen van wereldwijde uitdagingen?
Damen heeft het doel om de meest duurzame scheepsbouwer in de wereld te zijn. Dat gaat niet alleen om ons product, maar ook om de manier waarop we werken. Zo willen we al onze werven op termijn carbon neutral maken. We richten ons niet alleen op het reduceren van broeikasgassen maar op een brede verduurzaming. Onze schepen worden duurzamer gebouwd en de toepasbaarheid van recycling en circulariteit spelen daarbij een grote rol. We doen ook veel onderzoek naar alternatieve brandstoffen zoals e-fuels. Bovendien zijn al onze locaties voorzien van zonnepanelen.
In principe moet de hele zeevaart natuurlijk naar zero emissie broeikasgassen. De IMO (Internatial Martime Organisation) heeft ten doel gesteld dat in 2050 minimaal 50% maar liefst 100% emissiereductie bereikt moet zijn. Ook de huidige schepen moeten dus aangepast worden.
Wat gaan we in Nederland merken van de innovaties vanuit het BCC?
Het BCC heeft als doel om een landelijk batterij ecosysteem op te zetten en samenwerking te organiseren tussen partijen die zich richten op batterijtechnologie. We kunnen van elkaar leren. Bedrijven en instituten die in deze sector werken gaan er zeker iets van merken, maar ook de consument. De Nederlandse concurrentiepositie wordt door het BCC versterkt. Dat zorgt voor behoud van werkgelegenheid en hoogwaardiger werk.
Met welke partijen wil je samenwerken om succes te behalen en waarvoor mogen mensen contact met je opnemen?
De scheepvaart is qua volume de grootste vervoerder ter wereld. Alleen qua vervoersbewegingen en aantallen niet; je hebt heel veel vrachtauto’s nodig om de containers die van een schip afkomen te vervoeren. De maritieme markt is nu een niche, waardoor we vaak minder interessant zijn voor mainstream batterijleveranciers.
We zijn daarom geïnteresseerd in partijen die innovatieve oplossingen bieden die wij aan boord kunnen inzetten. Batterijen voor schepen zijn nu nog groot, duur en zwaar. Innovaties die batterijen goedkoper en compacter kunnen maken zijn interessant voor ons. Wat we voor de toekomst nodig hebben is een oplossing voor het leven van de batterij na gebruik. Second life en recyclebaarheid, zijn daarom onderwerpen die onze interesse hebben.