Veilig je batterijen opslaan en vervoeren dankzij samenwerking tussen VDL Staalservice, Berlin Packaging Dangerous Goods en Lithium Safety Solutions

Geschreven door Battery Competence Cluster-NL

Met de groeiende populariteit van elektrische voertuigen en de toenemende vraag naar duurzame energie, wordt het steeds belangrijker om te zorgen voor veilige en efficiënte oplossingen voor het transport en de opslag van batterijen. Daarom werken VDL Staalservice, Berlin Packaging Dangerous Goods en Lithium Safety Solutions samen aan BUNCKER®; een veilige en gebruiksvriendelijke verpakkingsoplossing om risicovolle lithiumbatterijen en accu’s te transporteren of op te slaan. 
 

De clou van het verhaal 

Initiatiefnemers van BUNCKER® zijn Paul Malcontent, algemeen directeur bij VDL Staalservice, Lambert Dekkers, sales director bij Berlin Packaging Dangerous Goods en Roel van Veen, expert in wet- en regelgeving rondom lithium-ion batterijen bij Lithium Safety Solutions. Zij stelden zich tot doel om een batterijverpakking te creëren die een gigantische batterijbrand (een zogenaamde ‘Thermal runaway’) kan weerstaan, zonder dat de buitenkant van de verpakking te warm wordt. Daarnaast moesten de schadelijke gassen die vrijkomen bij een batterijbrand binnenboord blijven. Hierdoor wordt vervolgschade zo veel mogelijk beperkt. “Dat zijn twee serieuze uitdagingen. We hebben daar iets op bedacht waar we heel trots op zijn” vertelt Paul. “De clou van het hele verhaal is letterlijk omdenken. Waar andere partijen op dit gebied kiezen voor een bak met een deksel, doen wij het andersom. Wij leggen het product op een pallet en zetten daar een stolp overheen. Bovendien bevindt het isolatiemateriaal van BUNCKER® zich in de dubbelwandige stolp, waardoor gebruikers geen last hebben van losse rommel. Uniek. Ook dat materiaal hebben wij speciaal ontwikkeld. Het heeft niet alleen een thermische functie, maar bindt ook de schadelijke gassen zoals waterstoffluorgas. Door deze combinatie kunnen deze gassen niet ontsnappen.” 
 

De strengste criteria als uitgangspunt 

BUNCKER® is ontworpen met veiligheid en gebruiksgemak als belangrijkste doelen. Het resultaat is een box die geschikt is voor elke gebruiker, ongeacht kennis en ervaring. Door bij het ontwerp de strengste criteria rondom het transport en de opslag van lithiumbatterijen als uitgangspunt te nemen, voldoet BUNCKER® in alle situaties. “Voor het transport van gevaarlijke stoffen heb je de UN-certificering en -regelgeving” aldus Lambert. “Daarbinnen heb je verschillende modaliteiten; de regelgeving voor transport over de weg ADR, door de lucht IATA, IMDG voor zee en RID voor rail. In die transportwetgeving staan de normen en classificaties waar de verpakking aan moet voldoen naar gelang de status van de lithiumbatterij die vervoerd wordt. Saillant detail hierbij is dat degene die de opdracht geeft tot het vervoer door een expert, op vijf punten moet laten beoordelen of de lithiumbatterij stabiel is. In de praktijk is dat voor het merendeel van de bedrijven zeer lastig tot onmogelijk. 

Praktisch gezien zal er vanuit veiligheid altijd van het ergste uit moeten worden gegaan, dus hoor je een passende verpakking te gebruiken. In ieder ander geval ben je aansprakelijk als het fout gaat. Dit speelt vooral bij lithiumbatterijen die een andere bestemming krijgen of gerecycled worden. Naast het transportverhaal heb je ook regelgeving specifiek voor de opslag van niet in gebruik zijnde lithiumbatterijen; PGS 37-2 (publicatie Gevaarlijke stoffen 37, deel 2).
 

Ieder bedrijf dat iets doet met lithiumbatterijen of accu’s krijgt met deze norm te maken. Bij de ontwikkeling van BUNCKER® hebben we rekening gehouden met het voldoen aan al deze normen. Dus voor zowel het transport-, als voor het opslaggedeelte, omdat die twee werelden voor een bedrijf bij elkaar horen.”  

Herkenbare vormgeving 

Buiten het feit dat het model en de techniek anders zijn dan de bestaande oplossingen, onderscheidt BUNCKER® zich in het design. “We wilden heel graag iets neerzetten dat je meteen herkent als BUNCKER®” verduidelijkt Lambert.  
 

Vooruitgang door samen te werken 

De samenwerking is onderdeel van het Green Transport Delta - Electrificatie (GTD-E) project van Brainport Eindhoven. Daarin werken tientallen Nederlandse bedrijven samen aan het ontwikkelen van een sterk batterij-ecosysteem, om zo de transitie naar klimaatneutrale mobiliteit versneld te realiseren. Paul: “Dat vind ik ook meteen het mooie aan de samenwerking binnen GTD-E, iedereen heeft een specifiek aandachtsgebied in de ontwikkeling van een sterk batterij-ecosysteem. We hebben nog ongeveer een jaar te gaan met het project. Alle partijen maken flinke stappen en worden steeds concreter. Het zou mooi zijn als er uiteindelijk ook kruisbestuiving gaat plaatsvinden. We ontmoeten de andere partijen tijdens de fysieke bijeenkomsten en dat is zeker van meerwaarde. De onderlinge band is goed. Het ontmantelen en recycleren van batterijen is ook een belangrijk onderdeel binnen de werkpakketten. Met BUNCKER® kunnen wij daar wellicht bij aanhaken, omdat je daarbij ook te maken krijgt met het transport naar de diverse locaties.”  

Oudste kind 

Het ontwikkelstadium van BUNCKER® is inmiddels afgerond en de heren zijn nu bezig met de certificering. Een deel daarvan is al rond, maar om de volledige certificering voor elkaar te krijgen heeft het nog wel wat voeten in aarde. “Ik vergelijk het weleens met het oudste kind in een gezin dat voor het eerst op stap wil. Wij zijn dat kind. Dus wij merken heel goed aan instanties dat wij de eerste zijn die met dit verhaal komen. Zij moeten daar nog aan wennen. Organisaties die na ons komen hebben het vast een stuk gemakkelijker met dit soort zaken. In de norm staan eisen die in sommige opzichten interpretabel zijn. We merken dat transportautoriteiten die eisen verschillend interpreteren en dat overheidsinstanties het lastig vinden om een beslissing te nemen. “Dat is natuurlijk jammer” aldus Paul. “Want wij willen vooruit”. 

Bij de buren 

“In Duitsland zie je dat ze eigenlijk al wat verder zijn, daar zijn ze al een paar jaar eerder met dit proces gestart” vult Lambert aan. “De Duitse testinstantie en de overheid werken nauw samen, want ze horen bij elkaar. In Nederland en België zijn dat losse instanties die elkaar hierin nog moeten vinden. In Duitsland zijn soortgelijke verpakkingen daarom al uitgebreid getest en goedgekeurd voor de markt. Daar loopt het treintje inmiddels soepel.”  
 

Werk aan de winkel 

De mannen zijn positief over hun deelname aan het GTD-E project. Lambert: “Een groot voordeel is het netwerk dat we hierdoor kunnen opbouwen. We hebben onze boxen nu in vijf formaten ontwikkeld en we hebben alweer nieuwe ideeën op dit gebied. Daarvoor kunnen we de hulp van een van de kennispartijen wellicht gebruiken. Bovendien zijn er behoorlijk wat partijen uit de automotive bij het GTD-project betrokken. Ook zij gaan uiteindelijk hun eigen wagenpark elektrificeren. Voor ons is dat interessant, omdat ons product uiteindelijk ook weer bij hen kan worden ingezet. Hetzelfde geldt natuurlijk voor de aangesloten recyclingpartijen; zij kunnen ons product gebruiken om de batterijen veilig naar hun locatie te transporteren.
 

Die samenwerking tussen organisaties op het gebied van elektrificatie is belangrijk. We werken allemaal met de lithiumbatterij; de ene partij als ontwikkelaar, de ander als verslimmer en de volgende richt zich op recycling. Elk gebied heeft raakvlakken met opslag en transport.

De rol van BUNCKER® 

Gaat de inwoner van Nederland ook iets merken van deze innovaties? Paul denkt van wel: “Ik hoop dat we bijdragen aan een veiligere situatie. Je kunt de krant bijna niet meer openslaan of er wordt melding gemaakt van een brand. Hetzij bij een afvalverwerker, een transporteur of een schip vol met elektrische auto's. Wij hopen er met ons product aan bij te dragen dat die situaties veiliger worden. Ik denk dat er nog veel onwetendheid is, en dat mensen zich niet realiseren waar de gevaren schuilen. Denk aan de gezellige fietsenwinkel in het centrum, met een paar leuke appartementen erboven. Zo'n winkel staat helemaal vol tegenwoordig met batterijen, die geweldig kunnen branden. Op het moment dat je ze op een veilige manier kunt verpakken, beperk je risico's.” Lambert: “De boxen die we nu ontwikkeld hebben zijn behoorlijk groot.

De volgende stap is om kleinere verpakkingen te ontwikkelen voor kritische batterijen, en daar gaat de consument echt iets van merken. Die ga je bijvoorbeeld tegenkomen in de fietsenzaak of de Albert Heijn.

Veilig wonen 

Er wordt dus ook gewerkt aan oplossingen voor kleine batterijen die dichter bij de consument staan. “Wat mensen zich vaak niet realiseren is dat een batterij onveiliger wordt naarmate de leeftijd vordert” gaat Paul verder. “De batterij op een elektrische fiets bijvoorbeeld, begint heel goed. Op een gegeven moment valt de fiets, staat met vorst en regen buiten, of staat in de zon. Er gebeurt van alles met zo'n batterij voordat je er iets aan merkt. Elke batterij heeft een end of life. Naarmate dat proces vordert wordt ie gevaarlijker. Dat heeft de industrie, maar ook de politiek zich te weinig gerealiseerd. De batterijen van nu moeten uiteindelijk allemaal gerecycled worden of van de markt af.
 

Strengere regelgeving gaat ervoor zorgen dat fietsenmakers, garages en alle andere plekken waar veel batterijen voor service, recycling of voor onderhoud naartoe gaan, veiliger worden. Allemaal situaties waarbij de BUNCKER® een rol kan hebben.